Ile dzieci powinny jeść? Oczekiwania rodziców vs rzeczywistość.

Często oczekujemy od dziecka zjedzenia całej porcji posiłku, ale czy wiemy ile tak naprawdę nasze dzieci powinny otrzymać jedzenia? Ile posiłków powinniśmy proponować, jak często je podawać oraz jak duża powinna być porcja?

Czasem nasze nieadekwatne oczekiwania powodują, że postrzegamy ilość zjadanego przez nasze dziecko jedzenia jako porcję niewystarczającą. Zdarza się również odwrotnie, myślimy, że nasze dziecko je za dużo, a tymczasem ono spożywa tyle ile potrzebuje jego organizm. 

Średnie zapotrzebowanie na energię dla dzieci wynosi: 

• dzieci 1-3 lat około 1000 kcal

• dzieci 4-6 lat około 1400 kcal

• dzieci 7-9 lat około 1800 kcal

U dzieci powyżej 10 roku życia zapotrzebowanie na energię jest zależne od płci i poziomu aktywności fizycznej, mieści się w szerokich granicach od 1800 kcal do nawet 4000 kcal (1800-2850 kcal dla dziewcząt i 2050-4000 dla chłopców). 

Czy jako rodzice powinniśmy to obliczać, spisywać ilość spożywanych przez nasze dziecko kalorii?

Niekoniecznie. Zdrowe, prawidłowo rozwijające się dzieci same najlepiej wiedzą ile powinny zjeść. Ilość ta będzie zależna od wielu dodatkowych czynników np. wieku, aktywność fizycznej czy stanu zdrowia. Jednego dnia dziecko będzie jadło więcej, a innego mniej. Dodatkowo Ilość energii dostarczanej wraz z pożywieniem w diecie dziecka nie bilansuje się każdego dnia, ale na przestrzeni dłuższego okresu czasu. To, o co powinniśmy się zatroszczyć to jakość posiłków, które proponujemy dziecku. I nie mam tu na myśli wyboru produktów tylko ekologicznych, a świadome wybory żywieniowe, pełnowartościowe, odżywcze posiłki i różnorodne produkty. Dodatkowo ważne są odstępy między posiłkami wynoszące minimum 2 godziny. Posiłki nie powinny być dostępne cały czas, dzieciom w wieku przedszkolnym posiłki powinno się proponować co ok 3h, później tak jak u osób dorosłych co 3-4 godziny. 

Dzieci już od urodzenia wiedzą ile powinny jeść i komunikują głód oraz nasycenie.

Dlatego złotym standardem jest karmienie niemowląt na żądanie (ze względów medycznych czasem są od tego odstępstwa). Rodzice i opiekunowie powinni nauczyć się odczytywać sygnały płynące od dziecka świadczące o głodzie lub nasyceniu. Brak tej umiejętności, zachowania nieadekwatne do potrzeb dziecka, nadmierne zachęcanie do jedzenia, zmuszanie czy również brak proponowania posiłków głodnemu dziecku, może powodować zaburzenie samoregulacji. W przyszłości może mieć to konsekwencje w postaci trudności w kontroli apetytu, nadwagi, otyłości i innych trudności. 

Już od samego początku w życiu dziecka powinna zagościć…

ZŁOTA ZASADA ODPOWIEDZIALNOŚCI

Rodzic/opiekun decyduje kiedy i co zje dziecko, natomiast dziecko decyduje o tym co z zaproponowanych przez rodzica/opiekuna pozycji wybierze, ile zje i czy w ogóle zje. 

Zalecane przez specjalistów wielkości porcji to tylko orientacyjne wielkości. Należy akceptować ilość jedzenia, którą dziecko chce zjeść (mniej lub więcej od rekomendowanych ilości).

Rodzic jest odpowiedzialny za to jakie robi zakupy spożywcze, jakie produkty są dostępne w domu, co proponuje dziecku do jedzenia, ile jest posiłków, jakie są przerwy między nimi. Jest to więc ogromny obszar do wprowadzania prawidłowych zwyczajów żywieniowych, świadomego wybierania produktów spożywczych podczas zakupów, odpowiedniego zaopatrywania domowej spiżarni czy przygotowywania odżywczych posiłków. 

Dziecko natomiast decyduje o tym co i ile z zaproponowanych produktów zje i czy cokolwiek zje. I w tę przestrzeń nie powinniśmy wkraczać. Poniekąd spełniliśmy już swoją rodzicielską powinność odpowiednio opiekując się swoją stroną odpowiedzialności.

Jeśli jako rodzic/opiekun dziecka nie wiesz jak powinieneś komponować dla niego posiłki, jak często je podawać, na co zwrócić większą uwagę, warto skorzystać z porady dietetyka. Często nawet jedno spotkanie pomaga bardziej świadomie podchodzić do tematu żywienia najmłodszych, a uzyskana wiedza i wprowadzone działania procentują w przyszłości.

Dzieci warto angażować we wspólne robienie zakupów, w przygotowywania posiłków, wprowadzać zabawy, gry dotyczące jedzenia. Wszystko to pozwala oswajać dziecku różne produkty. Co jest ogromnie istotne.

Wiemy już, że dzieci same potrafią jeść tyle ile potrzebują. My musimy tylko nauczyć się odczytywać sygnały i odpowiednio na nie reagować. Znamy też złotą zasadę odpowiedzialności i wprowadzamy ją w praktyce. A co jeśli nasze dzieci odmawiają przyjmowania pokarmów?

Dzieci odmawiają jedzenia z różnych powodów i mogą przejawiać rozmaite trudności podczas jedzenia. U podłoża tych problemów leżą różne przyczyny, często więcej jednocześnie. Niebawem ukaże się kolejny artykuł, w którym rozwinę ten temat. 

Autor:

mgr inż. Krystyna Fiedler – dietetyk, psychodietetyk, terapeuta karmienia, technolog żywności

Piśmiennictwo:

1. Baj-Lieder M., Ulman-Bogusławska R., Trudności w karmieniu u niemowląt i małych dzieci, czyli jedzenie to nie bułka z masłem, Wydawnictwo Pestka i Ogryzek, 2021
2. Dunn Klein M., Zlęknione niejadki, Wydawnictwo Pestka i Ogryzek, 2022
3. Dutkiewicz A., Trudności z jedzeniem u dzieci i nastolatków, Natuli, 2023     
4. Jackowska M. „Niejadki” i nie tylko, wybiórczość pokarmowa, neofobia i marudne jedzenie, Mamania, 2023
5. Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i wsp. (red.), Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020
6. Karmienie małego dziecka – wyzwaniem dla rodzica i terapeuty, Wydawnictwo Pestka i Ogryzek, 2020
7. Kostka M., Wędołowska Z., Rozgryzione, Znak, 2023
8. Szajewska H., Horvath A., Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, Medycyna Praktyczna, 2017
9. Szajewska H., Socha P., Horvath A. i inni, Zasady żywienia zdrowych niemowląt, Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy medyczne /Pediatria, 2021, T.18